Örneklerle Linux’ta Zip Komutu Nasıl Kullanılır

Merhabalar,

Zip, kayıpsız veri sıkıştırmayı destekleyen en yaygın kullanılan arşiv dosyası biçimidir.

Zip dosyası, bir veya daha fazla sıkıştırılmış dosya veya dizin içeren bir veri kabıdır. Sıkıştırılmış (zipped) dosyalar daha az disk alanı kaplar ve sıkıştırılmamış dosyalardan daha hızlı bir şekilde bir makineden diğerine aktarılabilir. Zip dosyaları, tüm işletim sistemleri için mevcut yardımcı programları kullanarak Windows, macOS ve Linux’ta kolayca çıkarılabilir.

Bu eğitim size Linux’ta zip komutunu kullanarak dosyaların ve dizinlerin nasıl sıkıştırılacağını (zipped) gösterecektir.

Zip Komutu:

Zip, Zip arşivleri oluşturmanıza yardımcı olan bir komut satırı yardımcı programıdır.

Zip komutu aşağıdaki söz dizimi biçiminde kullanılır.

zip OPTIONS ARŞİF-DOSYA ADI

Belirli bir dizinde bir Zip arşivi oluşturmak için kullanıcının bu dizinde yazma izinlerine sahip olması gerekir.

Zip dosyaları Linux tarzı sahiplik bilgilerini desteklemez. Çıkarılan dosyalar, komutu çalıştıran kullanıcıya aittir. Dosya sahipliğini ve izinlerini korumak için tar komutunu kullanın.

Zip yardımcı programı çoğu Linux dağıtımında varsayılan olarak yüklenmez, ancak dağıtım paketi yöneticinizi kullanarak kolayca yükleyebilirsiniz.

Zip’i Ubuntu ve Debian’a yükleme:

sudo apt install zip

Zip’i CentOS ve Fedora’ya yükleme:

sudo yum install zip

Dosyalar ve Dizinler Nasıl ZIP Yapılır:

Bir veya daha fazla dosyayı sıkıştırmak için, arşive eklemek istediğiniz dosyaları aşağıda gösterildiği gibi boşlukla ayırarak belirtin

zip linux-file.zip 1.txt 2.txt 3.txt

Varsayılan olarak, zip komutu arşive eklenen dosyaların adlarını ve sıkıştırma yöntemini yazdırır. Bu kılavuzda daha sonra sıkıştırma yöntemlerini ve seviyelerini açıklayacağız.

Arşiv adı .zip ile bitmiyorsa, arşiv adında bir nokta yoksa uzantı otomatik olarak eklenir. zip arşivadı.zip  dosya adıyla aynı ada sahip bir arşiv oluşturacaktır.

Zip komutunun çıktısını bastırmak için -q seçeneğini kullanın:

zip -q linux-file.zip 1.txt 2.txt 3.txt

Genellikle, alt dizinleri içeren belirli bir dizinin zip arşivini oluşturabiliriz. -r seçeneği, tüm dizin ve alt dizinlerin sıkıştırılmasını sağlar.

zip -r linux linux

Aynı arşive birden fazla dosya ve dizin de ekleyebilirsiniz

zip -r data.zip linux linux2 1.txt 2.txt

Sıkıştırma Yöntemleri ve Seviyeleri:

Zip’in varsayılan sıkıştırma yöntemi deflate’dir. Zip yardımcı programı bir dosyanın sıkıştırılamayacağını belirlerse, dosyayı mağaza yöntemini kullanarak sıkıştırmadan arşivde saklar. Çoğu Linux dağıtımında, zip yardımcı programı bzip2 sıkıştırma yöntemini de destekler.

Bir sıkıştırma yöntemi belirtmek için -Z seçeneğini kullanın.

zip -r -Z bzip2 data.zip linux linux2 1.txt 2.txt

Zip komutu, 0’dan 9’a bir sayı kullanarak bir sıkıştırma düzeyi belirlemenizi sağlar. Varsayılan sıkıştırma düzeyi -6 dır. -0 kullanıldığında, tüm dosyalar sıkıştırılmadan saklanacaktır. -9, zip komutunu tüm dosyalar için en uygun sıkıştırmayı kullanmaya zorlar.

Sıkıştırma düzeyi ne kadar yüksek olursa, zip işlemi o kadar fazla CPU kullanır ve tamamlanması daha fazla zaman alır.

Örneğin, sıkıştırma düzeyi -9’u kullanmak için komutu aşağıdaki gibi yazabiliriz.

zip -r -9 data2.zip linux linux2 1.txt 2.txt

Parola Korumalı ZIP dosyası oluşturma:

Arşivde saklanması gereken hassas bilgileriniz varsa, -e seçeneğini kullanarak bunları şifreleyebilirsiniz.

Komut arşiv şifresini girmenizi ve doğrulamanızı isteyecektir.

zip -r -e data3.zip linux linux2 1.txt 2.txt

Split (Bölünmüş) Zip Dosyası Oluşturma:

Belirli dosyalarınızı  dosya boyutu yükleme sınırı 1 GB olan barındırma hizmeti aldığınız bir sunucuya taşımak istediğinizi düşünün.Mevcut Zip arşivinizin 5 GB olduğunu düşünelim.

Bu durumda dizini arşivleme esnasında komuta -s seçeneğini yazar ve bölümlenecek bölümü belirtirsek ona göre arşiv dosyaları oluşturur.

Örnek verecek olursak 5GB lık bir dizini 1GB lik arşiv dosyaları ile yüklemek için -s 1g seçersem her 1GB  de yeni bir arşiv dosyası oluşturur.

Çarpan k (kilobayt), m (megabayt), g (gigabayt) veya t (terabayt) olabilir.

zip -s 1g -r Dosya-Adı.zip Dizin-Adı

Yukarıdaki komut, belirtilen boyut sınırına ulaştıktan sonra bir kümede yeni arşivler oluşturmaya devam edecektir.

zip komutu Örnekler:

Geçerli dizindeki tüm dosyaları içeren linux5.zip adlı bir Zip arşivi oluşturulur.

zip linux5.zip *

Gizli dosyalar (nokta ile başlayan dosyalar) dahil, yukarıdakiyle aynı

zip linux6.zip .* *

Bu eğitim yazımızında sonuna geldik.Umarım sizin için faydalı olur.